Zasadniczo, areszt tymczasowy należy traktować jako ostateczność. Jest to środek izolacyjny, który ma zapewnić prawidłowy przebieg postępowania karnego, zapobiegając m.in. ucieczce oskarżonego, utrudnianiu postępowania poprzez wpływanie na świadków lub ryzyku popełnienia kolejnych przestępstw. Możliwość jego zastosowania wiąże się z obawą ucieczki oskarżonego, ryzykiem zakłócenia postępowania przez wpływanie na świadków, a także groźbą popełnienia ciężkich przestępstw, szczególnie gdy oskarżony już wcześniej groził ich popełnieniem.
Kryteria zastosowania tymczasowego aresztowania są ściśle określone. Ustawodawca wymaga, by takie działanie było uzasadnione realnymi obawami np. co do ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, a także w przypadkach, gdy oskarżonemu grozi surowa kara. Dodatkowo procedura ta może być uruchomiona, gdy sąd pierwszej instancji wydał już wyrok skazujący na karę więzienia.
Jednocześnie, przepisy przewidują szereg ograniczeń dotyczących zastosowania aresztu tymczasowego. Nie może ono być stosowane, jeśli istnieje ryzyko poważnego zagrożenia dla zdrowia, lub życia oskarżonego lub gdy miałoby to wyjątkowo ciężkie konsekwencje dla niego, lub jego najbliższych. To świadczy o próbie zachowania równowagi między potrzebą zapewnienia sprawiedliwości a ochroną praw jednostki.
Czas trwania tymczasowego aresztowania jest ściśle regulowany. Początkowy okres nie może przekroczyć 3 miesięcy, jednakże w wyjątkowych sytuacjach, sąd może na wniosek prokuratora przedłużyć ten termin do maksymalnie 12 miesięcy. W wyjątkowych okolicznościach tylko sąd apelacyjny może zezwolić na dalsze przedłużenie aresztu, przy czym łączny czas przed wydaniem wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może przekraczać 2 lat. Co do zasady areszt jest niestety przedłużany.
W procedurze dotyczącej tymczasowego aresztowania centralne znaczenie ma postanowienie sądu. Aby takie zastosowanie było możliwe, niezbędny jest uzasadniony wniosek prokuratora, zawierający dowody wskazujące na możliwość popełnienia przestępstwa przez oskarżonego oraz istnienie obaw zagrażających prawidłowemu przebiegowi postępowania.
Osoby tymczasowo aresztowane posiadają szereg praw, takich jak prawo do informacji o swoich uprawnieniach i obowiązkach, możliwość korzystania z własnej odzieży czy prawo do widzeń. Ustawodawca dąży do tego, by warunki tymczasowego aresztowania były jak najmniej uciążliwe, jednocześnie nie zapominając o celu, jakim jest zabezpieczenie prawidłowego przebiegu postępowania karnego.
Zarówno oskarżony, jego obrońca, jak i prokurator mają prawo do wniesienia zażalenia na postanowienie o tymczasowym aresztowaniu. Takie zażalenie rozpatrywane jest przez sąd wyższej instancji, co stanowi ważny element prawny mający na celu zapewnienie możliwości kontroli nad decyzjami sądów niższej instancji.
Areszt tymczasowy to instrument prawny, którego zastosowanie wymaga zachowania szczególnej staranności i równowagi między koniecznością ochrony społeczeństwa a prawami oskarżonego.
Artykuł ma charakter informacyjny i nie jest poradą prawną. Autor nie odpowiada za decyzje podjęte na jego podstawie. Zalecamy konsultację z doświadczonym adwokatem lub radcą prawym przed podjęciem jakichkolwiek działań.
Adwokat dr Aleksandra Rychlewska-Hotel - Sprawy Karne Kancelaria Kraków
ul. Rynek Dębnicki 6/3a
30-319 Kraków
tel. 12 3072126
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.